Dit boek vertelt het verhaal van het Nederlandse belastingrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze periode zijn door de bezetter in het Nederlandse belastingstelsel fundamentele veranderingen aangebracht, die tot op de dag van vandaag nog van belang zijn. Ook hebben de nazi’s getracht de Nederlandse Belastingdienst in te schakelen in het kader van de Jodenvervolging. Daartoe werd onder andere een speciale afdeling van de Belastingdienst in het leven geroepen bij de beruchte Zentralstelle für jüdische Auswanderung.

Tevens werd een speciale regeling getroffen ter afkoop van de belastingschulden van joodse belastingplichtigen, de Pauschregelung. Hoe kon dit zover komen? Wat was de rol van de leiding van de Belastingdienst hierbij? Hebben fiscale wetenschappers en belastingconsulenten zich hiertegen verzet? Heeft de Hoge Raad nog een rol gespeeld bij o.a. rechtszaken tegen belastingaanslagen opgelegd aan joodse burgers?

Net als alle andere joodse ambtenaren werden ook de joodse belastingambtenaren ontslagen. Wat waren hun persoonlijke lotgevallen? Medewerkers van de Belastingdienst kwamen in aanmerking voor de verplichte Arbeidsinzet in Duitsland. Was hiertegen verzet ?

Onder leiding van het Zwarte Hoofdbestuur is er binnen de Belastingdienst in samenwerking met het Nationaal Steun Fonds en de belasting adviespraktijk verzet gepleegd tegen de nazi’s, onder andere door het illegaal achterhouden van grote bedragen aan belastinggelden ten bate van de financiering van de hulp aan onderduikers. Diverse belastingambtenaren hebben dit verzet met hun leven moeten betalen.
Dit boek vertelt hun vaak zeer persoonlijke verhaal. Ook komen de persoonlijke verhalen van de hoofdrolspelers aan Duitse kant aan bod.
Ten slotte komt de naoorlogse periode aan de orde. Centraal staat daarbij de heffing van successierecht over nalatenschappen afkomstig van door de nazi’s in de oorlog vermoorde joden, de zuivering van de Belastingdienst en het rechtsherstel.
Dit boek bevat tot dusverre niet gepubliceerde persoonlijke documenten en uniek geluids- en fotomateriaal afkomstig van onder andere het Belasting & Douane Museum te Rotterdam.
Auteur:
Peter Essers (Margraten, 1957) is sinds 1991 hoogleraar belastingrecht aan Tilburg University. Sinds 2003 is hij tevens lid van de Eerste Kamer van de Staten-Generaal

Aangezien de overheid blijft bezuinigen, kunnen organisaties hun werk niet goed meer doen. Dat kan worden opgemaakt uit het rapport Bezuinigingen op uitvoeringsorganisaties van de Algemene Rekenkamer. Naast de Belastingdienst krijgen ook de Onderwijsinspectie, Rijkswaterstaat, het UWV en de Publieke Omroep bezuinigingen opgelegd. Bij deze laatste organisatie staan overigens de soms extreem hoge salarissen en vergoedingen in de schijnwerpers en krijgt men op dit onderwerp volop kritiek te verwerken. In hoeverre de bezuinigingen te maken hebben met het voorstel van staatssecretaris Frans Weekers van Financiën om ook commerciële partijen te gaan betrekken bij het invorderen van belastingschulden, is niet te zeggen. Binnenkort gaan externe belastingdeurwaarders in de avonduren aan de gang en wellicht kan dit tegen een lager kostentarief dan bij de inzet van eigen deurwaarders.

Het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) lijkt nu definitief van de baan. Al eerder werd bekend dat de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) zich terugtrok uit de samenwerking. Inmiddels is de Tweede Kamer geïnformeerd door de beantwoording van staatssecretaris Klijnsma (SZW) op vragen van het Kamerlid Kuzu (PvdA) over het geen doorgang vinden van het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) over deze kwestie waarbij duidelijk werd dat de betrokken partijen het initiatief beëindigen. De staatssecretaris wil nog wel in gesprek over andere mogelijkheden van een vroegsignaleringssysteem. De poging om tot een dergelijk systeem te komen is al jaren geleden opgestart. Het LIS moest naast de bestaande kredietregistratie door het Bureau Kredietregistratie (BKR) ook andere betalingsachterstanden registreren. Doel was om dreigende problematische schulden vroegtijdig te signaleren en daarmee verergering van de situatie te voorkomen.

Ook het BKR is op dat terrein actief. Met de BKR Kredietbarometer geeft de organisatie aan hoe het gesteld is met het betalingsgedrag van consumenten: “Als BKR willen we overkreditering en andere problematische schuldsituaties helpen voorkomen. Inzicht in de ontwikkeling van betalingsproblemen helpt daarbij om schulden voor te zijn in plaats van ze achteraf te signaleren.” zegt BKR-directeur Van den Bosch in het BKR-persbericht van 11 jan. j.l. Dit bericht kunt u nalezen op de website www.BKR.nl.

De belangrijkste hindernis voor het opzetten van het LIS is de bescherming van de privacy. De Commissie bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft al twee keer een negatief advies over het systeem gegeven. De roep om een systeem voor vroegsignalering is nog altijd luid. Dat bleek wel toen bekend werd dat het NVB zich terugtrok uit het initiatief. Gezien de wens om een vroegsignaleringssysteem van politiek, belangenorganisaties en andere betrokken partijen lijkt de tijd rijp om een dergelijk systeem eindelijk van de grond te krijgen. Misschien heeft de ophef over het breken door het NVB wel de ogen geopend voor het belang van een LIS en komt de realisatie eindelijk in een stroomversnelling.

De antwoorden op gestelde kamervragen over het niet doorgaan van het Landelijk Informatiesysteem kunt u hier lezen.

Met de troonwisseling op 30 april a.s. zal ook het hoofd van de dwangbevelen een wijziging moeten ondergaan.

In naam der Koningin zal dan in naam des Konings moeten worden.

Volgens artikel 430 van het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering worden o.a. dwangbevelen nu ook al uitgevaardigd in naam des Konings. Zolang er een koningin is wordt het hoofd van b.v. het dwangbevel aangepast, dat gaat per 30 april 2013 dus veranderen. (zie verder ook Wet i.v.m. het overgaan van de Kroon op een Koningin).

Een aantal slimme Limburgers heeft weten te voorkomen dat een belastingdeurwaarder een openbare executoriale verkoop zou houden. De inboedel van een woning was in verband met een belastingschuld in beslag genomen en de belastingdeurwaarder zou tot verkoop over gaan.

De verkopende deurwaarder ontving echter een brief waarin werd aangegeven dat de huurwoning van de schuldenaar volgens het huurcontract alleen mocht worden gebruikt om in te wonen. Gesteld werd verder, dat in het geval de Belastingdienst de verkoop zou laten doorgaan dit moest worden gezien als een commerciële actie en dat hiervoor conform de gemeentelijke bepalingen een vergunning nodig was.

In hoeverre deze zaak maatgevend zal zijn voor nieuwe gevallen moet worden afgewacht. Goederen welke in beslag worden genomen kunnen ook worden afgevoerd en elders worden verkocht. Dat er vanaf nu in het geheel geen openbare executieverkopingen meer in huurwoningen zullen worden gehouden, moet ook zeker worden betwijfeld.

Deurwaarderskantoor Jongejan Wisseborn (met vestigingen in Amsterdam, Breda, Groningen, Harderwijk, Roermond en Zwolle) biedt per 28 januari 2013 aan schuldenaren en professionals de mogelijkheid om via de App van Jongejan Wisseborn Gerechtsdeurwaarders de beslagvrije voet te berekenen. De App is gratis te downloaden via Apple Store of Google Play.

In een eerste reactie gaf de Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer aan blij te zijn met een deurwaarderskantoor dat actie onderneemt in de voorlichting omtrent de beslagvrije voet.

De laatste tijd komt het regelmatig voor dat de beslagleggende partij hier verkeerd mee omgaat, dit kan leiden tot een situatie waarbij de schuldenaar te maken krijgt met een inkomen dat (ver) onder het bestaansminimum komt te liggen. Met alle verdere gevolgen hiervan zoals o.a. het niet kunnen betalen van huur- en energienota’s.

 Veel gemeenten versturen de komende weken de jaarlijkse aanslag gemeentelijke belastingen naar hun inwoners.  Hondenbezitters in de Limburgse gemeente Sittard-Geleen treffen op die aanslag wellicht geen bedrag meer aan voor verschuldigde hondenbelasting. Het gerechtshof in Den Bosch heeft op 24 januari jl. in een uitspraak n.l. bepaald dat de inwoners van Sittard-Geleen onterecht hondenbelasting betalen. Volgens het hof is het onredelijk om alleen hondenbezitters te belasten met een heffing die in de algemene middelen belandt.

 

De uitspraak zal niet alleen in Sittard-Geleen met gejuich zijn ontvangen, voor veel hondenbezitters elders in ons land zal dit aanleiding zijn om ook een procedure tegen hun gemeente aan te spannen en te verwijzen naar die gedane uitspraak.

Lang niet alle gemeenten heffen hondenbelasting. Een grote(re) gemeente welke overging tot het schrappen van de hondenbelasting is Arnhem.  In september 2011 besloot men hiertoe, wel werd het verlies gecompenseerd door de OZB voor alle huiseigenaren te verhogen.

 Staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken deelde woensdag in de Tweede Kamer mede dat zij haar best zal gaan doen om ervoor te zorgen dat mensen met schulden niet onder het bestaansminimum komen bij een beslag op het inkomen. Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer heeft dit onderwerp kort geleden ook onder de aandacht gebracht, de staatssecretaris sluit zich hier dus nu bij aan.

 

Klijnsma wil ook een nieuwe poging doen om alsnog een Landelijk Informatiesysteem Schulden van de grond te krijgen. Zowel de BKR en NVVK zijn hier al geruime tijd mee bezig en een dergelijk systeem moet o.a. voorkomen dat mensen met schulden extra nieuwe schulden kunnen maken.

Binnen enkele maanden wil de staatssecretaris in ieder geval met meer duidelijkheid komen over de beslagvrije voet bij het leggen van een beslag op het inkomen. Dit wordt in de praktijk soms niet meer gerespecteerd en dat zal dus anders moeten.

Het aantal mensen dat tot de schuldsanering is toegelaten is in 2012 ten opzichte van 2011 ongeveer gelijk gebleven. Zo meldt directeur Ger Jaarsma van Kredietbank Nederland.

Wel verandert het soort klanten dat aanklopt bij de Kredietbank. Steeds meer mensen die werkloos zijn geworden maar nog wel met een hypotheekschuld te maken hebben, vragen om hulp.

De NVVK constateerde kort geleden dat voor het eerst meer werkenden dan mensen met een uitkering schuldhulpverlening aanvragen.

Het CJIB heeft mogelijk honderdduizenden dwangbevelen onterecht afgegeven. Een officier van justitie die ze formeel afgeeft, blijkt ze in de praktijk nooit te hebben gezien. Deze beschuldiging wordt geuit door twee particulieren en ingezet bij vijf rechtszaken bij het Hof in Leeuwarden. Maandelijks worden er door het CJIB zo’n 10.000 dwangbevelen namens de officier door het CJIB afgegeven. Eerstgenoemde gaf aan geen tijd beschikbaar te hebben al deze stukken onder ogen te krijgen.

 

Vanaf 2011 is er een aanpassing geweest in de werkwijze en werd op papier gezet dat het CJIB namens de officier van justitie optrad.

Of de gehanteerde werkwijze laakbaar is bepaalt het Hof in februari. Dat doet dan uitspraak in de vijf aangespannen zaken. Ook moet dan duidelijk worden of de procedures voor het uitschrijven van een bekeuring juridisch door de beugel kunnen.

Ten opzichte van 2011 is het aantal faillissementen in 2012 met 18 procent gestegen. In totaal gingen er 11.235 bedrijven en natuurlijke personen failliet. In het vorige recordjaar 2009 werden 10.559 faillissementen geteld, in 2012 waren er dat dus 676 meer. De toename van faillissementen was onder eenmanszaken met 29 procent het grootst. Bij bedrijven nam het toe met 19 procent terwijl er tien procent meer natuurlijke personen failliet gingen.