Op de derde dinsdag van september hebben de inwoners van ons land via de troonrede weinig tot geen positief nieuws gehoord. Lastenverzwaringen, bezuinigingen, hogere belastingen (ook bij gemeenten, al staan deze niet in de miljoenennota) en lagere pensioenen zijn een greep uit de gedane aankondigingen. Verder wordt er een oplopende werkloosheid verwacht. Hoe alle maatregelen zullen uitpakken, kan op dit moment niet worden gezegd. Wel is zeker dat door alle maatregelen zeer waarschijnlijk meer mensen in financiële problemen gaan komen en dat (belasting)deurwaarders evenals schuldhulpverleners een nog drukkere tijd tegemoet zullen gaan. 

De gemeente Den Haag liep in 2012 zo’n 40.000 euro mis van aan diplomaten opgelegde maar niet betaalde parkeerboetes. Vorig jaar werden er 1095 boetes opgelegd, slechts 454 werden er betaald. Eens per kwartaal worden alle in Nederland gevestigde ambassades en internationale organisaties aangeschreven over alle onbetaalde boetes. Wettelijke middelen om de betalingen af te dwingen zijn er echter niet. Rusland en China hebben de meest openstaande boetes.

 Het niet (kunnen) vervolgen van deze wanbetalers levert ook irritaties op bij de “gewone burger” Deze kan bij wanbetaling rekenen op een bezoek van een (belasting)deurwaarder. De bezoekende deurwaarder kan dan weer in de meest gunstige gevallen worden geconfronteerd met opmerkingen als “gelijke monniken, gelijke kappen”. Alom is er onbegrip, naar de mening van de DCN moet een verruiming van de verhaalsmogelijkheden zeker worden onderzocht.

De gemeente Almelo wil in de strijdt tegen agressie en geweld tegen ambtenaren, telefoongesprekken gaan opnemen. De aanleiding hiertoe is een telefonische bedreiging van een belastingschuldige tegen een ambtenaar. In het geval een aanslag OZB niet zou worden ingetrokken, zou de Almelose belastingschuldige met een pistool naar het gemeentehuis komen om mensen neer te schieten. De gemeente deed aangifte van dit dreigement, de zaak werd echter door het Openbaar Ministerie geseponeerd. Reden: het was een verhaal van een ambtenaar tegen een burger.

Begin dit jaar werd een medewerker van de gemeente Almelo in de hal van het stadhuis aangevallen door een bezoeker. Deze sloeg met een hamer twee gaten in het hoofd van een ambtenaar. Sindsdien is er in de hal cameratoezicht en worden beveiligers ingezet.

Het is altijd goed om op te treden tegen geweld, of deze oplossing afdoende is moet de praktijk uitwijzen. Feit is wel dat het voor buitendienstambtenaren zoals BOA’s en belastingdeurwaarders geen enkele soulaas biedt. In een situatie waarbij agressie/geweld zich voordoet tegen een belastingdeurwaarder, moet er dus maar vanuit worden gegaan dat het OM de woorden van deze deurwaarder zwaarder laat wegen dan de woorden van de burger. De praktijk is ook hier echter soms weerbarstig.

Staatssecretaris Jetta Klijsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat van 14 t/m 19 oktober op een “armoede en schuldenestafette” Gemeenten of andere organisaties met goede plannen om lokaal armoede te bestrijden, kunnen zich bij Klijnsma melden en via deze organisaties wil zij er achter komen wat er op dit gebied te leren is of hoe anderen daarvan kunnen profiteren. Volgens de staatssecretaris moeten mensen met dreigende schulden meteen hulp zoeken. Het is van belang dat er extra stappen worden gezet om te voorkomen dat mensen buiten de boot gaan vallen.

Volgens vereniging Eigen Huis heeft de hypotheekverstrekker na een gedwongen verkoop de zorgplicht om te voorzien in een vervangende woonruimte. Dit aangezien het doorgaans de bank is die het traject van de gedwongen verkoop inzet. Volgens genoemde vereniging zouden banken moeten inzien dan mensen bij een gedwongen verkoop wel eens op straat kunnen komen te staan. Het is een gegeven dat de groep huizenbezitters met een betalingsachterstand oploopt. Ook het aantal huizen “dat onder water staat” (de waarde van de woning vertegenwoordigt niet meer de hypotheeklasten) neemt toe.

In het algemeen de banken bij huisuitzettingen aan te wijzen als probleemveroorzaker is naar de mening van de DCN niet juist. Per dossier zou bekeken moeten worden waar de oorzaken van de betalingsachterstand vandaan komen, wat de schuldenaar inmiddels heeft gedaan om het probleem op te lossen en wat er ten slotte in beider belang nog gedaan kan worden.

Maatwerk in deze zou goed zijn, een algemeen geldende maatregel niet.

Verkeerd omgaan met de financiële middelen, een te hoge levensstandaard welke niet past bij de inkomsten, kan mede een oorzaak zijn of worden van betalingsachterstanden.

Enkele maanden geleden berichtte de DCN reeds over een samenwerking tussen de Belastingdienst en Cannock Chase Public. Dit bericht werd toen zowel van de zijde van de Belastingdienst als van Cannock Chase niet bevestigd. Inmiddels geeft de Belastingdienst op haar site toch aan, dat men vanaf 01 september 2013 samen werkt met incassobureau Cannock Chase en dat mensen met dit incassobureau te maken kunnen krijgen als er nog een bedrag verschuldigd is aan de Belastingdienst.

De samenwerking heeft te maken met het redelijk grote aantal openstaande oude belastingaanslagen welke niet door het eigen personeel (belastingdeurwaarders) geïnd kon worden.

De tijden waarbinnen de medewerkers van Cannock Chase belastingschuldigen kunnen bezoeken zijn van maandag t/m zaterdag tussen 07.00 en 20.00 uur. Het samenwerkingsverband is vooralsnog van tijdelijke aard.

Maar liefst vier op de vijf bedrijven (dat is dus 80 procent) hebben werknemers met soms grote geldproblemen. Zo deelt het NIBUD mede. Werknemers met financiële problemen vragen vaak een voorschot op het salaris, een lening of om vakantiedagen in geld uitbetaald te krijgen. Al deze verzoeken kosten tijd en geven de salarisadministratie extra werk. Zo ook vanzelfsprekend in het geval er beslag wordt gelegd op het inkomen van de werknemer. Het NIBUD heeft inmiddels coaches opgeleid welke voor begeleiding op de werkvloer kunnen zorgen.

Daar waar bedrijven hun personeel actief bijstaan en samen trachten een oplossing te vinden voor de financiële problemen, daalt het ziekteverzuim en stijgt de inzet en loyaliteit.

Oplossing van de geldproblemen bij mensen met een baan moet ook vaak worden gezocht in het niet juist omgaan met de beschikbare financiële middelen. Door de crisis is het aantal mensen met problematische schulden zelfs verdubbeld, aldus het NIBUD.

Volgens de Landelijke Vereniging voor Lokale Belastingen (LVLB) neemt het aantal oninbare aanslagen gemeentelijke belastingen steeds verder toe. Oorzaken zijn o.a. faillissementen van bedrijven en WSNP-regelingen bij natuurlijke personen. Naast het oninbaar leiden van aanslagen nemen de belastingontvangsten ook af door het toekennen van kwijtschelding. Mensen met als inkomen een bijstandsuitkering komen in bijna alle gevallen hiervoor  in aanmerking. Consequentie is wel dat de belastingtarieven omhooggaan voor inwoners en bedrijven die wel kunnen betalen.

Het percentage van oninbaarverklaringen verschilt overigens per gemeente soms fors. Dit blijkt uit een benchmarktonderzoek dat de LVLB in het voorjaar uitvoerde. Het rapport hiervan verschijnt in oktober 2013.

In het eerste zes maanden van 2013 zijn er maar liefst 21.000 mensen bijgekomen die moeten rondkomen van een bijstandsuitkering. Na een ontslag, een periode van een WW-uitkering en het niet kunnen vinden van een nieuwe werkgever, moeten steeds meer werklozen een bijstandsuitkering aanvragen. Eind juni hadden al 400.000 Nederlanders zo’n uitkering.

Los van de vaak moeilijke financiële situatie waar deze mensen mee te maken krijgen, is het ook iets waar met name belastingdeurwaarders welke namens gemeenten optreden rekening mee dienen te houden.

In het geval waar deze deurwaarders geconfronteerd worden met belastingschuldigen met een nog openstaande aanslag gemeentelijke belastingen en waarbij deze personen moeten rondkomen van uitsluitend een bijstandsuitkering, is het naar de mening van de DCN vanzelfsprekend dat wordt bekeken of deze schuldenaren voor kwijtschelding in aanmerking kunnen komen. Ook al is een deurwaarder geen schuldhulpverlener of maatschappelijk werker, toch dient hij/zij zich niet uitsluitend te richten op het incasseren van de aanslagen maar ook rekening te houden met de totale omstandigheden van de belastingschuldige.

Alvorens over te gaan tot het incasseren van de openstaande belastingschuld via de Overheidsvordering (iets dat overigens nog zeer beperkt wordt gedaan door de Lagere Overheden) is een toets vooraf of de belastingschuldige voor kwijtschelding in aanmerking komt zelfs een voorwaarde.

Nauwere samenwerking tussen (belasting)deurwaarders, schuldhulpverlening en bewindvoerders zal aan de orde komen tijdens de eerstvolgende DCN-studiedag op woensdag 09 oktober 2013 in Nijkerk.

De interesse in deze dag is groot, er zijn nog slechts enkele plaatsen beschikbaar.