De Nationale ombudsman heeft kort geleden een rapport uitgebracht over de werking van de gemeentelijke schuldhulpverlening. Met kritische kanttekeningen worden de huidige tekortkomingen belicht. Een niet in behandeling genomen aanvraag tot kwijtschelding van gemeentelijke belastingen vanwege zogenaamde verstreken termijnen (een vaker voorkomend probleem) kon niet rekenen op sympathie van de ombudsman. U kunt er alles over lezen deze in deze publicatie. De Nationale ombudsman, dhr. Reinier van Zutphen, is een van de sprekers tijdens de DCN studie- en actualiteitendag op woensdag 05 oktober in Nijkerk.

Er is (wellicht terecht) kritiek ontstaan over het TV-programma waarin aan de orde komt hoe deurwaarders hun werkzaamheden uitvoeren. Met name over de momenten waarop schuldenaren in beeld komen en hun financiële problemen openbaar maken, kan verschillend worden gedacht. Ook al geven de schuldenaren toestemming tot uitzending, enig voordeel voor deze mensen valt hier niet uit te halen. Privacy kan worden geschonden. Oordeel van DCN is dan ook: niet doen, tenzij de schuldenaren en hun woonomgeving onherkenbaar in beeld worden gebracht.

Mensen die slecht kunnen lezen en schrijven, hebben een grotere kans om met schulden te worden geconfronteerd. Ze zijn vaker arm, hebben moeite met het invullen van formulieren en komen daardoor in financiële problemen. In ons land hebben 2,5 miljoen mensen problemen met lezen en schrijven. Om toch in contact te komen met schuldenaren blijkt, dat steeds meer schuldeisers vaker telefonisch incassotrajecten afwerken. Met name juridisch taalgebruik komt bij laaggeletterden niet of nauwelijks over, telefonische uitleg kan een (langdurige) invorderingsprocedure en hoge bijkomende kosten vaak voorkomen.

In een woning aan de Erasplaats in Tilburg, werd op 8 juni bij toeval 5 kilogram hennep aangetroffen. Tijdens het leggen van en beslag roerende zaken in verband met onbetaalde schulden, trof de deurwaarder (welke werd begeleid door een tweetal agenten) een kast aan waarin hennep werd gedroogd. In het betreffende pand zijn eerder “hennep gerelateerde activiteiten” geconstateerd. Op grond van deze feiten is het pand verzegeld, de hennep is vernietigd.

In toenemende mate krijgen golfclubs, toch vanouds de verenigingen voor de beter gesitueerden, te maken met wanbetalers. Ook worden steeds meer lidmaatschappen opgezegd. Over het algemeen probeert het bestuur van deze clubs in een discreet gesprek met de wanbetaler tot een oplossing te komen. In lang niet alle gevallen lukt dit en wordt een incassobureau of deurwaarder ingeschakeld. De contributies bedragen gemiddeld 1000 tot 2000 euro per jaar, betaalachterstanden van 2000 euro zijn geen uitzondering. Door de vaak wankele eigen financiële positie kunnen de golfclubs niets anders dan de vordering uit handen geven.

Politierechter Willem Sikkema heeft een 54-jarige man uit Nij Beets veroordeeld tot een werkstraf van veertig uur vanwege het feit dat hij een agent en twee deurwaarders in hun eer had aangetast. In 2014 had de man twee keer een spandoek geplaatst bij zijn voormalige boerderij in het plaatsje Haskerdijken. Dat spandoek met de tekst “Deze boerderij is met onrechtmatige documenten, door deze personen links, GESTOLEN” was vanaf de snelweg A32 goed leesbaar. Links naast deze tekst stonden foto’s van de agent (optredende als hulpofficier van justitie) en de deurwaarders. Op een ander spandoek stond “Potentiële kopers werken mee aan een misdrijf”. De actie van de man leverde hem dus een veroordeling op, mede gezien het gegeven dat aan de actie van de deurwaarders een vonnis van de rechtbank ten grondslag lag.

Een erg boze Amerikaan die een verkeersboete had gekregen voor een snelheidsovertreding, betaalde het bedrag van 220 dollar met 220.000 munten van 1 dollarcent. Dertien kilometer per uur te snel rijden leverde deze boete op, hij reed 63 daar waar 50 was toegestaan. Enige tijd nadat hij de boete had betaald, ontving de man een telefoontje van de ambtenaar die het geld in ontvangst had genomen met de mededeling dat hij enkele centen te veel had afgedragen en dat hij die kon komen ophalen! Of hij er in ons land ook mee was weggekomen moet worden betwijfeld. Bij veel overheidsinstanties is het al niet meer mogelijk om met contant geld te betalen, laat staan met uitsluitend centen. Naar de mening van DCN zou het in ieder gemeentehuis nog mogelijk moeten zijn om met contant geld b.v. verschuldigde gemeentelijke belastingen te betalen. De Nationale ombudsman is deze mening ook toegedaan, in de praktijk is dit echter lang niet overal meer het geval.

Tijdens zijn bezoek op zaterdag 4 juni aan een woning in het Brabantse Vlijmen, is een deurwaarder flink toegetakeld. De 56 jarige bewoner kon het bezoek niet waarderen en voordat de deurwaarder kon vertellen waarvoor hij kwam, kreeg hij een paar klappen vol in het gezicht waarbij mogelijk de neus van de deurwaarder werd gebroken. Een gescheurd en bebloed T-shirt was tevens het resultaat, de politie heeft de agressieveling aangehouden en voor verder onderzoek meegenomen naar het politiebureau. De deurwaarder werd door een arts medisch onderzocht en behandeld. Agressie tegen deurwaarders is en blijft een probleem. De schuldenaar is bijna altijd goed op de hoogte van de openstaande nota/betaalachterstand en weet dus dat hij/zij vroeg of laat een deurwaarder kan verwachten. Het agressieve gedrag dat soms ontstaat kan niet worden geaccepteerd, laat staan fysiek geweld. Rechters veroordelen deze agressors tegenwoordig vaker tot een flinke straf en dat is naar de mening van DCN een goede zaak.

Uit cijfers van het CBS valt op te maken dat het aantal mensen dat een bijstandsuitkering ontvangt in het eerste kwartaal van 2016 is toegenomen met bijna 11.000 personen. De gegroeide instroom van vluchtelingen is mede oorzaak aan de toename, zodra een vluchteling een verblijfsvergunning heeft kan een beroep worden gedaan op deze uitkering. Verder is het aantal jongeren tot 27 jaar met een bijstandsuitkering ook meer vertegenwoordigd en ook heeft het verhogen van de AOW-leeftijd invloed op de bijstandscijfers. Mensen met een bijstandsuitkering lopen het risico om bij een niet goed eigen financieel beleid in problemen te komen. Wel kan deze doelgroep vaak met succes een beroep doen om in aanmerking te komen voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.

Per schuldenaar werkt het CJIB één keer mee om bij een geslaagde schuldregeling een Mulderboete (hoofdzakelijk lichte verkeersovertredingen) kwijt te schelden. Verder mogen tijdens de schuldregeling geen nieuwe strafrechtelijke of Wahv-sacties ontstaan. Van de schuldenaren wordt verwacht dat ze laten zien van goede wil te zijn en zich langdurig inspannen om aan hun verplichtingen te voldoen. Staatssecretaris Klaas Dijkhof heeft dit o.a. aangegeven in zijn brief aan de Tweede Kamer op 26 mei 2016.