De gemeenten Amersfoort, Breda, Capelle aan den IJssel en Leiden hebben inmiddels aangifte gedaan tegen adresfraude. In deze gemeenten zijn er burgers die mensen in de gelegenheid stellen zich in te schrijven op een adres, waar ze niet wonen. Via deze registratie wordt geprobeerd om in aanmerking te komen voor allerlei onterechte toeslagen en worden ook valse huurcontracten opgesteld. Deurwaarders hebben veelal te maken met ingeschrevenen die zijn vertrokken zonder het bekend maken van een nieuw adres. Dit wordt dan gedaan om deurwaarders te ontlopen in verband met (hoge) openstaande schulden. Voor wat betreft de aangifte van genoemde gemeenten besluit het Openbaar Ministerie binnenkort of het tot een strafrechtelijke vervolging komt.

De nieuwe beslagsyllabus, van toepassing per 01 augustus 2017, is gepubliceerd in rechtspraak.nl. Belastingdeurwaarders zullen hier niet of nauwelijks iets mee doen, ter verbreding van de kennis is het een aanrader om de stukken te lezen. Op 1 september gaat de pilot verplicht digitaal procederen in civiele handelsvorderingen met een belang van 25.000 euro of meer in de rechtbanken Midden-Nederland en Gelderland van start. Dat betekent dat advocaten die een civiele handelszaak willen starten in een van deze twee arrondissementen dat uitsluitend digitaal kunnen doen. Daarmee wordt nu de tweede zaakstroom gedigitaliseerd.

Door een nieuwe aanbesteding van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)  is er een kans dat een aantal gerechtsdeurwaarderskantoren in de problemen zal  komen. Het CJIB gaat contracten aan voor incassowerk (betreffende o.a. het UWV, Zorginstituut Nederland en DUO) met 34 deurwaarderskantoren en dat is ongeveer de helft van het aantal kantoren dat hier voorheen bij betrokken was. Met deze nieuwe aanpak moet worden voorkomen dat schuldenaren meerdere deurwaarders aan de deur krijgen als ze bij overheidsinstanties openstaande rekeningen hebben. Een door deurwaarders aangespannen zaak tegen het CJIB over de nieuwe aanbesteding kon bij de rechtbank in Den Haag niet op sympathie rekenen. Het CJIB kreeg n.l. groen licht over het invoeren van de nieuwe regeling. Hier zijn op jaarbasis enkele tienduizenden opdrachten mee gemoeid.

Bij Sabewa Zeeland, een uitvoeringsorganisatie voor het heffen en invorderen van waterschapslasten en gemeentelijke belastingen,  heeft men besloten om 15.000  aanmaningen in te trekken en de kosten hiervan  kwijt te schelden. Hierdoor zal er vanzelfsprekend geen postdwangbevel worden toegezonden en zal er ook geen deurwaarder aan de deur verschijnen met een hernieuwd bevel tot betaling, de vervolgacties als er niet wordt gereageerd op een aanmaning.

In 2016 begon Sabewa met het versturen van  digitale belastingaanslagen. Voor de zekerheid werd toen aan de belastingschuldigen die daarvoor kozen ook nog een aanslag per post gestuurd. Daarbij werd vermeld dat ontvangers voor dit jaar moesten kiezen tussen een digitale aanslag of een reguliere via  posttoezending. Als mensen niets deden, werd de aanslag alleen nog digitaal toegezonden.

Begin dit jaar werd echter al duidelijk dat veel mensen de digitale berichtenbox van MijnOverheid niet goed in de gaten hielden. In april heeft Sabewa vervolgens een waarschuwingsadvertentie in huis-aan-huisbladen gezet, ook die mededeling heeft veel mensen niet bereikt. Vanwege het uitblijven van betalingen werd vervolgens aan duizenden inwoners van Borsele, Goes, Kapelle, Sluis, Reimerswaal, Terneuzen en Tholen een aanmaning gezonden. Kosten per aanmaning: € 7,–

Deze worden nu kwijtgescholden, mensen die de kosten reeds hebben betaald moeten wel zelf actie ondernemen om het bedrag terug te ontvangen.

Er zijn meer overheidsorganisaties die kampen met hetzelfde probleem, burgers die de berichten in de digitale berichtenbox niet lezen en daardoor niet of te laat betalen. Soms wordt ervoor gekozen om aan die groep een kostenloze herinnering toe te sturen, er ontstaat dan echter een vorm van rechtsongelijkheid omdat niet alle niet-betalers zo’n herinnering ontvangen.

In de Randstad kloppen in toenemende mate gezinnen aan bij de noodopvang. Problematische (huur)schulden met als resultaat een huisuitzetting door een deurwaarder, maar ook huiselijk geweld en echtscheidingen liggen aan de basis van het uiteindelijk op straat komen staan. Tevens  spelen psychiatrische en verslavingsproblematiek vaak een rol.  De noodopvang is dan nog de enige mogelijkheid om een dak boven het hoofd te hebben. In de noodopvang van Amsterdam krijgen gezinnen  een persoonlijk begeleider toegewezen, die de gezinnen klaarstoomt om weer op zichzelf te wonen. Het Kamerlid van Dijk stelde vragen over problematische schulden aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Over preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting stuurde de staatssecretaris een brief naar de Tweede Kamer.

Door gegevens van de gemeente, politie, Belastingdienst, Sociale verzekeringsbank, DUO en het CJIB  naast elkaar te leggen, boekte de gemeente Almere successen bij het terugvorderen van te hoog uitgekeerde bedragen. Adresfraude (iemand geeft een ander adres op dan waar hij daadwerkelijk woont om zo een hogere uitkering of toeslagen te ontvangen) komt veelal voor bij studenten. Mensen met (grote) schulden proberen door middel van een niet juiste registratie deurwaarders te ontlopen. Het negatieve bijeffect is dan echter dat schuldhulpverleners deze mensen ook niet kunnen traceren en er geen passende zorg kan worden verleend.

Een deurwaarder die op woensdagavond 26 juli beslag wilde leggen op een auto in Essen (België), werd door de eigenaar met messen bedreigd. Agenten die ter assistentie arriveerden, ondergingen hetzelfde lot. Toen de agressor een band van de auto van de deurwaarder lek stak, loste een agent een waarschuwingsschot. Aangezien dat niet hielp, werd gericht geschoten. De man werd in de buikstreek getroffen en met spoed naar een ziekenhuis gebracht. Zijn toestand is stabiel.

Beslag leggen op huisdieren (honden/katten) is een middel om schuldenaren te dwingen over te gaan tot betalingen. Een werkwijze waarvan het DCN overigens geen voorstander is, verder kunnen emoties daarbij hoog oplopen en is agressie zeker niet uit te sluiten. In de praktijk maken dan ook weinig deurwaarders gebruik van de mogelijkheid om huisdieren in beslag te nemen. Het in beslag nemen van een agressieve hond heeft een andere lading, het gaat dan om een strafvorderlijk beslag. Het Gerechtshof in Den Haag deed op 18 juli 2017 uitspraak.

Divosa, de Landelijke Cliëntenraad, de NVVK, het Sociaal Werk Nederland en de VNG willen met het programma “Schouders eronder” komen tot een effectievere schuldhulpverlening. Het voorkomen (gedrag en gedragsbeïnvloeding) krijgt veel aandacht en het oplossen van schulden moet worden verbeterd, in samenwerking met hogescholen en universiteiten komt er een onderzoeksagenda. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zorgt voor financiële ondersteuning bij dit programma.