Uit een deel van het uitgelekte conceptregeerakkoord van het Kabinet Rutte II blijkt dat er plannen zijn voor een grote verplichte fusiegolf voor gemeenten. Volgens de voorstellen zou over een paar jaar iedere gemeente minimaal 100.000 inwoners moeten tellen. Op dit moment hebben overigens slechts 25 van de huidige 415 gemeenten het genoemde aantal inwoners en het valt zwaar te betwijfelen of een fusiegolf zoals nu voorgesteld binnen enkele jaren is te realiseren. Zo hebben, om maar een voorbeeld te noemen, gemeenten geen eensluidende werkwijze inzake het heffen en invorderen van belastingen. Verder kent b.v. gemeente A. wel een hondenbelasting en buurgemeente B. deze belasting weer niet. En zo kunnen er tientallen andere voorbeelden, ook los van belastingen, worden genoemd.
Het terugdringen van het aantal ambtenaren is een al lang geuite wens van meerdere Kabinetten, het realiseren hiervan via o.a. het nu gedane voorstel zal echter een veel langere periode dan “een aantal jaren” vergen.
Door fusies zal er een overschot komen van gemeentelijke ambtenaren, zo ook een overschot van burgemeesters enz. Een dergelijke ingreep zal vele jaren van voorbereiding en uitvoering vergen en het voorstel moet op dit moment wellicht worden gezien als een proefballon.
Het aantal provincies zou van de huidige twaalf moeten worden teruggebracht tot vijf landsdelen.
De afstand tussen burger en plaatselijk bestuur zal in het geval deze plannen toch doorgang vinden worden vergroot en tot nu toe hebben de meeste wijzigingen waarbij tot schaalvergroting werd overgegaan zelden of nooit geleid tot de gewenste effecten en resultaten.
De Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer vindt dat een grootschalige gemeentelijke herindeling niet ten koste mag gaan van de burger. Hij ziet voor gemeenten een rol weggelegd om ervoor te zorgen dat de burgers niet dupe worden van beleidsdruk van het nieuwe kabinet.
Bij monde van mevrouw Jorritsma reageerde de VNG. Ook daar is men bepaald niet enthousiast over de voorgestelde fusieplannen.