De Nationale ombudsman A. Brenninkmeijer heeft een rapport uitgebracht met als centrale vraag, hoe kan de overheid  verstandig schulden invorderen en tegelijk voldoende oog houden voor de maatschappelijke gevolgen.

In een TV-uitzending van het programma Zembla op 17 januari jl. kwamen o.a. beslagen op het inkomen en de beslagvrije voet aan de orde. Volgens de Ombudsman zijn de berekeningen van de beslagvrije voet vaak verkeerd en moet men dan van een te gering inkomen zien rond te komen waardoor er juist nog meer schulden ontstaan. In het geval deze mensen vervolgens  ook nog worden geconfronteerd met de overheidsvordering, komen ze in een uitzichtloze financiële positie terecht.

De Ombudsman onderschrijft overigens wel dat mensen met schulden gehouden zijn de problemen op te lossen. De wijze waarop de overheid soms denkt te moeten omgaan met schuldenaren lost vaak het probleem niet op, maar vergroot dit juist.

Na zijn vorige rapport “Schulden komen nooit alleen” nu dus via “In het krijt bij de overheid” zijn mening over de werkwijze van de overheid bij het invorderen van schulden en de hieraan verbonden consequenties.

Zowel de Belastingdienst als een aantal gemeenten hebben last van bedrijven welke in naam van de overheid frauduleuze handelingen trachten te plegen. Zo gebruiken oplichters een truc met een valse incasso om geld af te schrijven van bankrekeningen. Onder vermelding van Gemeentelijke Heffingen wordt een bedrag van 49,50 euro afgeschreven. Particulieren die worden geconfronteerd met afschrijvingen namens World Wide Administrators wordt geadviseerd meteen het bedrag te laten storneren.

De Belastingdienst waarschuwt burgers en bedrijven weer voor e-mails die niet van de Belastingdienst afkomstig zijn. Via een e-mail wordt getracht privé-gegevens zoals DigiD te bemachtigen.

Het Nationale Cyber Security Centrum heeft een website van criminelen, die erg veel leek op de site van de Belastingdienst,  inmiddels uit de lucht gehaald. 

Klanten die bij hun hypotheek een betalingsachterstand krijgen, worden door de bank in een vroeg stadium benaderd. Een betalingsregeling, gesprek over hoe om te gaan met de financiële mogelijkheden met een deskundige en zelfs een uitstel van betalen behoren tot de mogelijkheden.

Snel reageren en handelen is volgens de banken noodzakelijk. Zo kan worden voorkomen dat het financiële probleem onbeheersbaar wordt. Met name bij mensen die werkloos zijn geworden kunnen zaken snel flink uit de hand lopen. Het aantal mensen zonder baan is inmiddels gestegen naar 571.000 en dat is 7.2 procent van de beroepsbevolking.

Er zijn ook mensen die deken creatief te kunnen omgaan met een hypotheekschuld. Een vrouw die een woning huurt van haar ex-partner, probeerde een huisuitzetting te voorkomen door haar 9-jarige dochter, welke bij haar woont, een kort geding tegen de uitzetting te laten aanspannen.

De vrouw verloor al eerder een geding tegen de ontruiming en zette vervolgens haar dochter in om de strijd tegen de bank te winnen.

De vrouw verloor ook nu het geding, de rechter heeft de vrouw gewaarschuwd haar dochter niet langer als schuld te blijven gebruiken. De bank kan dus overgaan tot ontruiming, de hypotheekverplichtingen worden overigens al ruim een jaar niet nagekomen.

Vorig jaar hebben maar liefst 3500 woningeigenaren hun woning gedwongen moeten verkopen. Ten opzichte van 2011 is dat een toename met 70 procent.

Het gemiddelde verlies hierbij  per woning was 34.000 euro.

Inmiddels betalen honderdduizenden mensen met een sociale huurwoning ook zo veel huur, dat men moet gaan beknibbelen op andere uitgaven. De huren mogen per 1 juli 2013 verder worden verhoogd, daarbij is de verhoging wel afhankelijk van het inkomen.

Naast de huurverhoging gaan ook de gemeentelijke woonlasten omhoog. De aanslag gemeentelijke belastingen zal dit jaar gemiddeld met 2 procent stijgen met daarbij zowel uitschieters naar boven als naar beneden.

Volgens berekeningen van het NIBUD gaat zo goed als iedereen er dit jaar in inkomen op achteruit. Dit in combinatie met dus de stijging van huur, andere woonlasten, zorg- en energiekosten zal het jaar 2013 voor veel mensen een financieel moeilijk en waarschijnlijk voor deurwaarders en schuldhulpverleners druk jaar worden. 

In een ingezonden brief in de Telegraaf van 17 januari 2013 uit DCN-voorzitter Henk Karelsen enkele bedenkingen inzake het nieuwe 4G-netwerk. Vanaf 4 februari 2013 moet dit de nieuwe standaard worden voor sneller mobiel internet. De DCN-voorzitter stelt daarbij de vraag of het voor vele particulieren nu wel zo nodig is om over dergelijke mogelijkheden te beschikken. Verder zal er weer een nieuwe smartphone gekocht moeten worden aangezien het nieuwe netwerk niet aansluit op de huidige modellen.

De maandelijkse kosten voor een tevens noodzakelijke G4 bundel zijn 25 of 35 euro. Voor mensen met een gering inkomen al of niet in combinatie met schulden, is dat echter een bedrag waarbij men zich de vraag moet stellen of deze extra uitgave verantwoord is. Dit zal n.l. zelden of nooit zo zijn.

Karelsen: “Ook nu treffen deurwaarders en schuldhulpverleners in veel gevallen particuliere schuldenaren en hulpzoekers aan welke beschikken over een smartphone. In die situaties kunnen mensen echt beter hun geld ergens anders voor gebruiken”.

Het NIBUD waarschuwt ook al langere tijd en adviseert mensen in het algemeen uitgaven te doen welke passen bij de leefsituatie en het inkomen. En is dat laatste ruim voldoende, staat niets een aanschaf van een nieuwe smartphone met gebruik van het 4G-netwerk meer in de weg.

Tijdens de huidige vorstperiode zullen wanbetalers niet worden afgesloten van elektra- en gastoevoer. Netbeheerders Stedin, Liander en Enexis hebben dit bekendgemaakt. In gevallen waar illegaal stroom wordt afgetapt of op andere wijze wordt gesjoemeld met de afname van energie, kan wel tot afsluiting worden overgegaan. Het niet-afsluiten duurt in ieder geval tot en met het einde van deze vorstperiode, wellicht zelfs (iets) langer.

Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) heeft 45 procent van de Nederlanders  moeite om de financiële eindjes aan het einde van een maand aan elkaar te knopen. Als oorzaak wordt aangegeven de economische crisis waardoor rekeningen niet meer kunnen worden afgeschreven en betalingsachterstanden gaan ontstaan. Deurwaarders en schuldhulpverleners constateren ook een toename van de problemen. Ook verleggen de problemen zich, zo komt b.v. de toeloop van nieuwe aanmeldingen bij Stadring 51 (de grootste schuldhulpverlener van Amersfoort) uit de nieuwbouwwijken Nieuwland, Kattenbroek en Vathorst en niet uit de ook daar bekende achterstandswijken. Overigens constateert het NIBUD ook al geruime tijd dat veel mensen verkeerd omgaan met de voor hun beschikbare middelen en mede daardoor in de problemen komen.

Ondanks de inspanning van het College voor Zorgverzekeringen (CvZ) betalen nog steeds zo’n 300.000 Nederlanders hun verplichte zorgpremie niet. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dit aantal komt neer op 2 procent van alle Nederlanders, wel kan er een onderscheid worden gemaakt. Trouwste betalers zijn de autochtone (“gewone”) Nederlanders. Daarvan betaalt slechts één procent niet. Van de Marokkaanse en Turkse Nederlanders vindt vijfprocent het niet nodig te betalen, maar liefst  een op de zes Antillianen staat als wanbetaler te boek. Om te worden geregistreerd als wanbetaler inzake zorgpremie, moet er overigens al minimaal zes maanden geen premie worden betaald.

Het probleem van wanbetaling is ontstaan na de introductie van het nieuwe zorgstelsel. Voor die tijd werd de premie op het inkomen ingehouden. Dat iedere wijziging geen verbetering is, blijkt ook hier. Verder is van de voorspelling dat de zorgkosten dankzij het nieuwe zorgstelsel zouden afnemen niet uitgekomen. Het tegendeel lijkt eerder in beeld, de zorgkosten beginnen onbeheersbaar te worden.

De premies van de wanbetalers worden overigens min of meer wel ontvangen, ze zijn n.l.  verdisconteerd in de premie van de mensen die wel keurig betalen ! Mocht iedere Nederlander dus wel gewoon zijn of haar verplichting nakomen, dan zou de premie omlaag kunnen.  

Deze lokroep wist vorig jaar 104.000 personen ertoe te bewegen een eigen bedrijf te beginnen. Dit lijkt een groot aantal, toch zijn het er 17.700 minder ten opzichte van 2011 zo publiceerde de Kamer van Koophandel op 7 januari jl. De dienstensector waaronder ook incasso, kent met 63 procent het hoogste aantal starters. De bouw is goed voor 10 procent. Maar liefst 96 procent van de starters is ZZP-er, een derde van de starters is vrouw. Verder is de gemiddelde leeftijd 38 jaar, in totaal werden in 2012 121.400 bedrijven opgericht. De afname van bedrijvigheid heeft naar verwachting te maken met de huidige slechte economische omstandigheden. Het grote aantal ZZP-ers dat een eigen bedrijf begint heeft o.a. te maken met werklozen die door een oorzaak niet of slecht meer via een werkgever aan de gang komen en als ZZP-er een alternatief zoeken voor de niet door hun gewenste omstandigheden.

Achterstand in betaling, dan vertrekken!  Dat overkwam een 94-jarige vrouw welke verbleef in een particulier bejaardenhuis in het Franse Chaville. De zoons van de bejaarde vrouw beheren haar financiën, maar hadden al maanden geen betaling gedaan aan het bejaardenhuis. De schuld was inmiddels opgelopen naar een bedrag van € 40.000. Het aantal huisuitzettingen in ons land kwam in 2011 uit op een totaal van 6000. De belangrijkste reden voor een huisuitzetting is een te hoog opgelopen huurschuld. Illegale praktijken zoals wietteelt en onderhuur kunnen tevens een reden zijn, zo ook een ernstige vorm van overlast. Is de huurschuld de aanleiding tot uitzetting, blijken er in de praktijk meestal ook nog vele andere schulden te zijn ontstaan. Schuldhulpverlening probeert huisuitzetting zo veel mogelijk te voorkomen, zo ook het afsluiten van energie bij wanbetaling.

Steeds meer midden- en kleinbedrijven raken door het uitblijven van betalingen in financiële problemen. Het aantal openstaande rekeningen groeide in 2012 ten opzichte van 2010 met 20 procent. In totaal staat er voor ruim 1,2 miljard aan onbetaalde rekeningen open. Volgens de Nederlandse Vereniging van Incasso-ondernemingen (NVI) is de toename van de onbetaalde rekeningen te wijten aan de aanhoudende economische malaise en houden de opdrachtgevers te lang de hand op de knip. Verder wordt er te laat een incassobedrijf of deurwaarder ingeschakeld omdat men de relatie met de klant niet wil beschadigen. Brancheorganisatie MKB-Nederland maakt zich grote zorgen over de groei van het aantal wanbetalers. Bij het MKB heeft men nu de hoop gevestigd op een nieuwe wet waardoor bedrijven en overheden een boete krijgen als de rekening niet op tijd wordt betaald.