De Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, heeft een aantal keren via zijn column in de Telegraaf zich negatief uitgesproken over deurwaarders welke geen juiste beslagvrije voet zouden hanteren. In de Telegraaf van zaterdag 2 november 2013 heeft hij het in een casus over een schuldenaar die het ene gat met het andere moet dichten en dat er vervolgens ook nog beslag wordt gelegd op het inkomen.
Het spreekt voor zich dat iedere deurwaarder juist dient om te gaan met de beslagvrije voet tijdens het leggen van een beslag op het inkomen. De schuldenaar dient daar aan mee te werken door bij het verzoek om informatie over zijn/haar inkomen, deze informatie aan de deurwaarder te verstrekken. In de praktijk gebeurt dit echter niet of nauwelijks. Daardoor kan de beslag leggende deurwaarder al afwijken van de “normaal geldende regels !”
In de publicaties van de Ombudsman wordt meestal nooit volledig aangegeven hoe iemand in de schulden is geraakt. Is het door ziekte, ontslag of een andere vorm van overmacht, of is een verkeerd omgaan met de financiën de mede verwijtende oorzaak. Om een goed beeld te krijgen zou deze informatie nodig zijn, zo ook de informatie wat de schuldenaar wel of niet heeft gedaan om uit zijn/haar schulden te komen.
In de laatste casus geeft de Ombudsman aan dat “deurwaarders zich als een betrouwbare vertegenwoordiger van de overheid moeten gedragen. Want iedereen moet op de overheid kunnen vertrouwen, ook als je schulden hebt”
Hier moet een kanttekening bij worden geplaatst. In dit geval betrof het iemand met de schuld van een lening. Moet b.v. de wel netjes betalende en financieel oppassende burger gaan meebetalen aan de schulden van burgers die er misschien wel onnodig een potje van hebben gemaakt? Dat kan naar de mening van de DCN toch niet de bedoeling zijn!
Naar de ervaringsgegevens van de DCN houden zo goed als alle belasting- en gerechtsdeurwaarders rekening met de juiste beslagvrije voet. Ongetwijfeld zal het hier en daar wel eens fout gaan, of die fout altijd en uitsluitend heeft te maken met foutief handelen van die deurwaarder moet worden betwijfeld.
De Ombudsman geeft in genoemde casus ook aan dat een deel van de deurwaarders onvoldoende rekening houdt met de belangen van mensen met schulden. Ze duwen daardoor mensen verder in de financiële put.
Het bestuur van de DCN kent veel deurwaarders die juist wel rekening houden met de schuldenproblematiek van mensen. Een deurwaarder is echter geen schuldhulpverlener of maatschappelijk werker, hij/zij dient (rekening houdend met een menselijke maat) wel schulden te incasseren. Dat het hanteren van een juiste beslagvrij voet daarvan een onderdeel is, spreekt voor zich.
Om een beter beeld te krijgen van het aantal deurwaarders dat geen rekening houdt met de belangen van mensen ten opzichte van deurwaarders die dat wel doen, zou een onderzoek daarna wellicht verhelderend kunnen zijn.
Er worden jaarlijks duizenden en wellicht tienduizenden beslagen op het inkomen gelegd. Dat het soms met de beslagvrije voet verkeerd gaat, is duidelijk. Vraag blijft wel of dit percentage uiteindelijk uitkomt op twee of drie procent (of minder)dan wel dat er bij meer dan vijftig procent van deze beslagen fouten worden gemaakt.
De meeste deurwaarders proberen in de huidige samenleving, waarin het maken van schulden als normaal wordt ervaren, er het beste van te maken.
Of dit ook duidelijk wordt uit het rapport van de Nationale ombudsman over (gerechts)deurwaarders, zal moeten blijken. Dit rapport verschijnt over enkele dagen en zal o.a. via de site van de DCN worden gepubliceerd.